Kwaliteitsnetwerken

Recent is Fivoor gestart met een project rondom het implementeren van ervaringsdeskundigheid. Binnen Overige Forensische Zorg (OFZ) Rotterdam zijn op dit moment twee ervaringsdeskundigen in dienst voor vier klinieken. De ervaringsdeskundigen worden ingevlogen waar nodig en spelen een rol binnen verschillende facetten van de behandeling. Zo houden de ervaringsdeskundigen zich onder andere bezig met het zien van de cliënten tijdens een extra intake, het implementeren van het 12 Stappen Programma van Minnesota en het voeren van gesprekken met teruggevallen cliënten. Daarnaast is er op vrijdagmiddag een inloopuur, waarbij er een rondje op de afdeling wordt gemaakt om te kijken hoe het met de cliënten gaat. De ervaringsdeskundigen spelen een rol bij de deskundigheidsbevordering van medewerkers en bij de behandelmodules voor de cliënten. Er is bewust gekozen om de ervaringsdeskundigen niet in te bedden in een bepaald team, zodat er sprake blijft van een onafhankelijke positie en functie.

Het reviewteam heeft opgemerkt dat bij Ypendael voor de plaatsing van een bewoner actief wordt gewerkt aan het leren kennen van de cliënt en te laten wennen aan de structuur van de BW-locatie. Dit gebeurt door ruim voor plaatsing gesprekken te voeren, de bewoner op bezoek te laten komen en vooraf afspraken te maken. Bij Ypendael is het duidelijk te zien dat een goede start het halve werk is. Door deze aanpak slaagt het team erin om binnen twee dagen na de plaatsing de bewoner actief te laten mee doen binnen de groep en al kennis te maken met een dagbestedingslocatie. De verwachtingen en structuur zijn vooraf besproken, dit zorgt voor een zachte landing bij plaatsing. Binnen twee dagen na plaatsing wordt gestart met het opstellen van doelen, eventueel wordt begonnen met een dagbesteding en kan de bewoner deelnemen aan groepsactiviteiten. Deze investering in het voortraject legt een stevige basis voor een succesvolle start. Belangrijke factoren hierbij zijn een zorgvuldige intake, het tijdig hebben van de juiste documenten en het tijdig voorbereiden van alle betrokkenen. Dit zorgt voor dat de bewoner minder snel terugvalt in oude patronen en verkleint daarom ook direct het recidive risico.

Het reviewteam heeft gezien dat de cliënt sterk het eigenaarschap over zijn of haar eigen traject ervaart. Cliënten ervaren dat ze regie hebben over hun traject. Tijdens de hele reviewdag is gemerkt dat de cliënt duidelijk voorop staat wat een belangrijke voorwaarde is om cliënten eigenaarschap te laten ervaren. De begeleiders geven de vrijheid die de cliënten daarvoor nodig hebben, maar ook de afspraken die daarvoor nodig zijn. Dit is maatwerk voor iedere cliënt, waarbij de nadruk ligt op wat een cliënt juist zelf kan. Het creëren van dit eigenaarschap begint al bij de instroom. Hier worden duidelijk de verwachting richting de cliënt Uitgesproken dat het iemands eigen traject is. Ook de tool samenwerkingsafspraken die aan het begin van het traject worden gemaakt en ondertekend zijn hierbij een belangrijk uitgangspunt. Daarnaast is de cliënt zoveel als mogelijk in de lead in het plannen van afspraken met o.a. de persoonlijk begeleider en de toezichthouder. In overleg wordt de frequentie van contact met de persoonlijk begeleider bijvoorbeeld afgestemd.

Binnen de Tussenvoorziening is de begeleiding sterk afgestemd op de individuele behoeften en doelen van de cliënt. De Tussenvoorziening kenmerkt zich als een organisatie die ‘gewoon gaat doen’ en achteraf wel zorgt dat de randvoorwaarden geregeld worden. Hoewel deze aanpak voor- en nadelen heeft, nodigt de aanpak wel uit tot het bieden van maatwerk. Cliënten ervaren dat afspraken in goed overleg worden gemaakt tussen de iedere cliënt en de begeleiding, waardoor deze afgestemd worden op de specifieke behoeften en mogelijkheden van de cliënt. Dit betekent dat er, buiten de huisregels, niet voor iedereen dezelfde afspraken gelden. De reviewers vroegen zich af of dit niet zorgt voor onrust of onderlinge frustratie, maar de gesproken cliënten gaven aan dat begeleiding altijd goed weet uit te leggen waarom bepaalde regels en afspraken gelden en voor wie, waardoor cliënten begrip hebben voor de verschillen en begrijpen dat iedereen een eigen traject volgt. Zo zijn er voor iedereen individuele afspraken over het afnemen van urinecontroles en kunnen er ook voor huisregels uitzonderingen afgesproken worden, zoals regels over de bezoektijden, als een situatie van een cliënt daarom vraagt. Cliënten geven aan dat ze zich door deze manier van begeleiding gehoord voelen en regie ervaren over hun verblijf bij de Tussenvoorziening.